Straż Miejska w Bełchatowie jest samorządową jednostką organizacyjną Miasta Bełchatowa i została powołana Uchwałą Rady Miejskiej w Bełchatowie 20 grudnia 1991 r., która weszła w życie 1 lutego 1992 r. I to właśnie od tej tej daty Straż Miejska rozpoczęła swoją działalność.
Ramy prawne działalności Straży Miejskiej, jej uprawnienia i podstawowe zadania określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (miejskich, Dz. U. Nr 123, poz. 779 z późn. zm.). W ciągu ponad dwudziestu lat swojego funkcjonowania formacja ulegała przeobrażeniom i rozwojowi oraz profesjonalizacji w pełnieniu swojej służby, realizując oczekiwania mieszkańców i zapewniając sprawne funkcjonowanie miasta w oparciu o priorytety formułowane przez prezydenta miasta i radę miejską.
Zakres prac:
Obowiązki strażników miejskich:
- poszanowanie powagi, honoru, godności obywateli i własnej,
- zachowanie tajemnicy państwowej i służbowej,
- podejmowanie interwencji w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, a także w przypadku naruszenia dóbr osobistych ludzi,
- zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, przełożonymi, podwładnymi oraz współpracownikami,
- stałe podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zachowanie się z godnością w czasie pracy i poza nią.

Strażnik wykonując zadania ma prawo do:
- udzielania pouczeń, zwracania uwagi, ostrzegania lub stosowania innych środków oddziaływania wychowawczego,
- legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości,
- ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji,
- dokonywania kontroli osobistej, przeglądania zawartości podręcznych bagaży osoby:
- w przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czyny zabronionego pod groźbą kary,
- w związku z wykonywaniem czynności określonych w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych,
- w związku z wykonywaniem czynności określonych w art. 11 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że osoba, wobec której czynności te są podejmowane, posiada przy sobie niebezpieczne przedmioty dla życia lub zdrowia ludzkiego,
- nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
- dokonywania czynności wyjaśniających, kierowania wniosków, o ukaranie do sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych,
- w trybie i zakresie określonymi w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,
- usuwania pojazdów i ich unieruchamiania przez blokowanie kół w przypadkach, zakresie i trybie określonymi w przepisach o ruchu drogowym;
wydawania poleceń,
- żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych,
- zwracania się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych, prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie o Policji.